در زير آرامگاه اردشير يكم هخامنشي دو نقش برجسته از دوره ساساني ديده مي‌شود كه هر دو «نبرد سواره» را مي‌نمايد. نقش بالائي منسوب به اذر نرسه است (شماره 15) و نقش زيرين به هرمز دوم. اين پادشاه اخير پسر نرسي و نوه شاپور يكم بود و از 302 تا 308 ميلادي فرمانروائي كرد. نام وي در تاريخ ايران به نيكوكاري معروف گشته است.

گماردن آناهيتا نرسي را به شهرياري

نرسي فرزند شاپور يكم بود كه اول « شاه » مشرق ايران شد و پس از چندي در زمان برادر و برادرزاده‌اش (بهرام اول و بهرام دوم) فرمانرواي ارمنستان گشت، و در آنجا گروهي از بزرگان ايران بدور وي جمع شدند، و وي را به گرفتن تاج و تخت ترغيب كردند. خود نرسي در كتيبه‌اي كه بر برج پايكوبي در عراق كنده است، ادعا دارد كه « شاپور وصيت كرد كه او { يعني نرسي} شهريار ايرانشهر باشد».

بهرام دوم در نبردگاه

درست در زیر ارامگاه داریوش، دو سنگتراشی بزرگ از دوره ساسانی داریم که هر دو نبرد شهریارانی اسب سوار را نشان می دهد که دشمنان خود را نگون سار کرده اند. نقش پایین احتمالاً و نقش بالایی به قطعیت به بهرام دوم منسوب شده است.

نقش بالایی 7 متر درازا و سه متر ارتفاع دارد و در آن نبرد پیروزمندانه بهرام دوم با دشمنی که هویتش معلوم نیست، به ترتیب زیر نموده شده است. شاهنشاه را از دو بال عقابی که از تاجش گشوده شده، می توان شناخت، گوی و دیهیم نواردار وی نیز به خوبی مشخص است و از شانه هایش گوی های شاهانه بر آمده .

یک- پيروزي شاپور بر امپراتوران روم

شاپور يكم در حدود 200 ميلادي زاده شد، و در مكتب پدر خود اردشير، آيين رزم و بزم و كشورداري و سالاري آموخت. در نبرد هرمزدگان در 28 آوريل 224 ميلادي، داذبنداد سپهبد اشكاني را از اسپ بخاك انداخت و پس از آن سپهسالار پدر شد و در جنگها او را ياري كرد. سپس در اواخر دوره اردشير قائم مقام وي گشت و مدتي هم تاج گنبدي شكل پدر را بر سر داشت و با همين تاج در سه جا منقوش است: روي نقش سلماس در آذربايجان، روي "نقش رستم" در داربگرد فارس و روي يك گل سينه گوهر كه اكنون در گنجينه نشانهاي كتابخانه ملي فرانسه مي باشد.

گماردن اهورامزدا اردشير را به شاهي

در گوشه شرقي محوطه مقدس نقش رستم، بر سينه صخره اي كه درست مشرف بر پيچ راه شولستان و قريه حسين آباد است، مجلسي از تاجگذاري اردشير پاپكان تراشيده شده است كه در شمار زيباترين و سالمترين نقوش ساساني است و بارها توصيف و تعبير گرديده است. علت اينكه اين نقش و يك حجاري ديگر (يعني بهرام و درباريانش= شماره 4) را بيرون از محوطه بارودار نقش رستم تراشيده اند، روشن نيست، ولي احتمالاً چشمه اي در اينجا روان بوده است و بعلت تقدس و انتسابش به اردوي سورآناهيتا- كه اردشير و نياكانش متولي آتش وي بوده اند- اين نقوش را كنده اند. همين وضع درمورد نقوش فيروزآباد هم ديده مي شود.در آنجا در كنار رودخانه و سر راه، بر سينه كوه "گماردن اهورامزدا اردشير را به شاهي" و "نبرد هرمزدگان و پيروزي اردشير بر اردوان پنجم" نقش شده است.