با بیرون آمدن بخشی از تاریخ نامکشوف شهر پارسه از گنجینه پنهان تخت جمشید، بسیاری بر این عقیدهاندکه همچنان این میراث جهانی ابعاد تازهایرا در خود پنهان دارد که نیاز است با فناوریهای جدید و دانش روز این گنجینهها به علاقه مندان تاریخ ایران زمین معرفی شوند.
یکی از ناشناختههای میراث جهانی تخت جمشید شاید نظام اداری و کارگاهی آن باشد که باسابقهترین سیستم اداری و کارگاهی مناطق باستانی در کشور محسوب میشود و ممکن است در بررسیها و اکتشافات آینده ابعاد تازهایبه شناخت این بنا ببخشد.
از سویی همواره اینکه چه کسانی در این بنای تاریخیمیزیستهاندو آنرا ساختهاندکمتر از خود تخت جمشید مورد توجه قرار گرفته است، اما با یافتن ۱۱ اسکلت انسانی و ۲ اسکلت جانوری این مهم یادآوری شد که حال میشود به استناد چنین بقایایی، ابعادی از زیست انسانی را در این میراث جهانی یافت که شاید بخشی از تاریخ را دچار تحول کند.
رازها و رمزهای تخت جمشید همچنان جذاب است
مدیر پایگاه جهانی میراث فرهنگی تخت جمشید در جمع گروهی از عکاسان خبری و خبرنگاران که به مناسبت روز جهانی عکاسی به این بنا دعوت شدند تا در غیاب بازدیدکنندگان به عکاسی از تخت جمشید بپردازند، گفت: تخت جمشید علیرغم اینکه در اذهان عمومی ممکن است حتی نسبت به گذشته دستخوش تخریب شده باشد، اما همچنان رازها و رمزهایی در خود پنهان دارد که با کشف بقایای انسانی و سگسانانیکه در روزهای گذشته میان آبراهههای این شهر تاریخی یافت شد فصل تازهایرا به روی کاوشگران و محققان و مورخان خواهد گشود.
حمید فدایی تاریخ کاوش در تخت جمشید را همواره با فراز و نشیبهایی عنوان کرد که از سوی عدهای شاید خیلی جدی گرفته نشود، اما کوچکترین اقدامی در تخت جمشید میتواند این میراث جهانی را به خبری تازه تبدیل کند.
وی در پاسخ به اینکه چرا همواره رسانهها به ویژه عکاسان برای به تصویر کشیدن کاوشها، یافتهها و فعالیتهایی که در این میراث جهانی انجام میشود با محدودیتهای بسیاریروبهرو هستند، اظهار کرد: هریک از بناهای تاریخی و سایتهای باستانی دارای محدودیتهایی به واسطه حفظ و نگهداری است کهدرخصوصتخت جمشید نیز این پروتکلها وجود دارد و ناچاریم بر اساس آن اقدام کنیم گرچه تلاش میکنیم با حفظ تمامی موازین اتخاذ شده این امکان را فراهم کنیم که رسانهها در بازتاب فعالیتهای انجام شده همواره در این میراث جهانی حضور داشته باشند.
فدایی با این وجود ضمن تاکید بر نگاه جدید به حضور رسانهها در میراث جهانی تخت جمشید، اظهار کرد: در حوزه عکاسی خبری رویکرد جدیدی نسبت به فعالیتهای درون تخت جمشید باید شکل گیرد و بدین وسیله تفاوت چهره تخت جمشید نسبت به گذشته دور را به مردم نشان داد.بنابراین برای خلق آثار زیبا، دست عکاسان خبری را میفشاریم و این توانایی را داریم تا با ایجاد نمایشگاه در محوطه تخت جمشید ابعاد پنهان و زیباییهای این بنای تاریخی را به نظر بازدیدکنندگان برسانیم.
سنجیده با گلسنگها برخورد نشود، تخریب آن تصاعدی خواهد بود
مدیر پایگاه جهانی میراث تاریخی تخت جمشید پیرامون گلسنگهایی که همواره تهدیدی برای سازههای سنگی این بنا محسوب میشوند هم، گفت: اگر سنجیده با گلسنگها برخورد نشود تخریب آن تصاعدی خواهد بود،بنابراین باید با این پدیده طبیعی به طور سنجیده مبارزه کرد.
فدایی در عین حال از نگارش ۲ عنوان کتاب پیرامون شناخت گلسنگها در میراث جهانی تخت جمشید و پاسارگاد خبر داد که به زودی چاپ و نشر خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه کار و مطالعه روی گل سنگها بیش از یک دهه قبل بررسی شروع شده است، اضافه کرد: برخی نمونهها را برای اولین بار کشف کردیم و این نمونهها دارای اسم ایرانی است.
فدایی با اشاره به اینکه راه مقابله از شناخت میگذرد، افزود: مشکل تختجمشید محدود به گلسنگ نیست.
به گفته مدیر پایگاه جهانی میراث تاریخی تخت جمشید، این بنای بزرگ و شهر باستانی داری ارزشهای فرهنگی و معماری است که هر گردشگری را دچار شگفتی میکند و از نحوه معماری شگفتانگیزآن به حیرتوامیدارد.
وی با بیان اینکه هنوز برخی موارد پیرامون تخت جمشید کمتر مورد توجه قرار گرفته، نقش عکاسان و رسانهها را در بیان ابعاد پنهان این میراث تاریخی مهم برشمرد و اظهار کرد: اگر موضوع معماری با دید هنری پرداخته شود، به صورت عام تر میتوان به روشن شدن ابعاد ناشناخته یک اثر تاریخی دست یافت.
به گفته فدایی، از سال ۱۳۱۰ تاکنون عملیات مرمت در تخت جمشید، به صورت مداوم انجام شده است و همواره در طول نزدیک ۹۰ سال یافتههای تازهایمعرفی میشوند که نزد محققان و باستان شناسان از اهمیت بسیاری برخوردار است.
مردم تفاوتهای مرمت را نمیبینند
وی با این حال، ادامه داد: مردم تفاوتهای مرمت را نمیبینند در حالی که نظام اداری و کارگاهی تخت جمشید، باسابقهترین سیستم اداری و کارگاهی در مناطق باستانی در کشور محسوب میشود.
مدیر پایگاه جهانی میراث تاریخی تخت جمشید در خصوص اینکه چه میزان از خسارتهای وارد شده به پارسه ناشی از زمین لرزهها در طول تاریخ است گفت: بسیاری از تخریبها در دورههای مختلف از جانب عوامل انسانی نبوده است و در دورههای مختلف تاریخی تخت جمشید از زمین لرزهها به دور نبوده و گاهی نیز موجب شده که بخشی از این بنا را دستخوش تخریب کند.
فدایی پیرامون هیئت امنایی شدن تخت جمشید برای واریز درآمدهای این مجموعه جهانی به حساب تخت جمشید و هزینه کرد در این مکان، گفت: این موضوع از مدتها پیش مطرح بود که یک ماه پیش به نتیجه رسید و تخت جمشید هیئت امنایی و جلسه آن برگزار شد.
کاهش بازدید از میراث جهانی تخت جمشید
وی همچنین از کاهش بازدید میراث جهانی تخت جمشید خبر داد و گفت: کرونا باعث شده تا بازدیدکنندگان کاهش یابد؛ امیدواریم با از بین رفتن کرونا شاهد افزایش بازدیدکنندگان باشیم.
این در حالیست که بهمن مردانی، رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان مرودشت هم حضور عکاسان خبری در میراث تاریخی تخت جمشید را گامی در جهت بازتاب یافتن زیباییهای این بنا عنوان کرد و گفت: از ظرفیت عکاسان خبری برای معرفی تخت جمشید و نقش رستم که در حوزه شهرستان مرودشت هستند هم میتوان استفاده کرد، چرا که این ۲ بزرگترین موزه سر باز و موزه سنگی جهان هستند و امیدوارم این برنامهها تداوم داشته باشد تا در کنار یکدیگر بتوانیم داشتههای فرهنگی، تاریخی و هنری این شهر را معرفی کنیم.