شنبه, 11 مرداد 1399 11:07

منظر فرهنگی تخت جمشید در دشت مرودشت

 حمید فدایی، مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید نسبت به ضرورت توجه به منظر فرهنگی تخت جمشید تاکید کرد و در این زمینه افزود: نخست باید دانست اگرچه ارزش های تاریخی ذاتا می‌تواند شرط لازم جهت هویت بخشی به یک اثر و یادمان قلمداد گردد اما در چند دهه اخیر، ارزش های مکمل دیگری نیز که در برگیرنده مفاهیم طبیعی و منظری است مطرح گردیده که این نکته مسئله‌ای است که باعث می گردد بین یک محوطه تاریخی و یک شی موزه ای، تفاوت گذاری ایجاد شود

 

 حمید فدایی، مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید نسبت به ضرورت توجه به منظر فرهنگی تخت جمشید تاکید کرد و در این زمینه افزود: نخست باید دانست اگرچه ارزش های تاریخی ذاتا می‌تواند شرط لازم جهت هویت بخشی به یک اثر و یادمان قلمداد گردد اما در چند دهه اخیر، ارزش های مکمل دیگری نیز که در برگیرنده مفاهیم طبیعی و منظری است مطرح گردیده که این نکته مسئله‌ای است که باعث می گردد بین یک محوطه تاریخی و یک شی موزه ای، تفاوت گذاری ایجاد شود

او گفت: در واقع جهان‌بینی ما نسبت به تاریخ از مسائل قدمتی به لزوم توجه به تعاملات سازنده بین انسان و محیط به عنوان یک واحد پویا و با تعاملات گسترده فی‌مابین، تغییر کرده است و چنین فکر می‌کنیم که ارزش های ذاتی و محیطی منبعث از چنین رویدادی است که سازنده مقوله فرهنگی است
فدایی در خصوص مفهوم موطه های تاریخی بیان کرد:  با چنین درکی از این موضوع، حالا می توان صحبت از منظر فرهنگی کرد؛ پهنه ای باز که از آغاز بستری بوده برای زیستن و اندیشه کردن که خلاقیت بشری، آن را تبدیل به مکان می کند و ارزش‌های مادی و معنوی بسیاری نیز با آن پدید می یابد. بنابراین، مفهوم محوطه های تاریخی با زمینه آن ها که همان بستر طبیعی و محیط پیرامونی آن است کامل می گردد.

وی گفت: در همین باره می‌توان گفت عمده‌ای از ارزش های مکانی و زمانی تخت‌جمشید امروزه در گستره دشت مرودشت به عنوان بستری که شهر پارسه، پایتخت هخامنشیان در آن قرار داشته، نهفته است. بنابراین مفهوم تخت‌جمشید در معنای منظر فرهنگی آن با شهر پارسه و فراتر از آن با دشت مرودشت امروزی به عنوان یکی از بسترهای زایشی چنین امپراتوری گره خورده است. به همین دلیل هم منظر فرهنگی امروزه از جذاب ترین مقاصد گردشگری هستند.

فدایی در خصوص ظرفیت های موجود منظر فرهنگی تخت جمشید گفت: درک چنین یکپارچگی در پهنه و منطقه تاریخی تخت جمشید نه تنها می تواند رابطه انسان گذشته را با محیط تاریخی خود به درستی ترسیم نماید بلکه چنین رابطه ارزشمندی، امروزه قادر است به حوزه گردشگری منطقه نیز رنگ و بوی تازه ای دهد که خود حائز اهمیت فراوان است. بنابراین برداشت چنین مفاهیمی از مناظر فرهنگی متعاقبا بر اقتصاد جامعه محلی نیز تأثیرگذار خواهد بود و آن را بارورتر خواهد نمود. در واقع با چنین رویکردی، اقتصاد نه فقط بر بنیان های صنعتی، عمرانی و کشاورزی، بلکه بر بنیان و محور گردشگری و نمایاندن ظرفیت‌های موجود در منظر فرهنگی شکل خواهد گرفت.
.او گفت: جز با چنین راهبردی نمی توان از فشارهای توسعه بر بدنه ضربه خورده میراث فرهنگی کاست و جز با تأکید و بزرگنمایی بنیان‌های فرهنگی نمی‌توان به توسعه پایدار و متوازن در پهنه تاریخی و مناظر فرهنگی دست یافت

بهمن مردانی، رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان مرودشت به اهمیت ثبت منظر فرهنگی در فهرست میراث جهانی اشاره کرد و در این خصوص مطرح کرد: منظر فرهنگی بر پایه تعریف میراث جهانی یونسکو به یک منطقه جغرافیایی گفته می‌شود که منظر آن حاصل کار مشترک طبیعت و انسان باشد. رابطه طولانی میان بشر و محیط زیست وی، موجب تعامل فرهنگی نزدیکی میان این دو بوده و به منظور حفظ تنوع و گوناگونی این تعامل، منظرهای فرهنگی به عنوان میراث جهانی ثبت می‌شوند.
وی عنوان کرد: تاکنون بیش از ده ها منظر فرهنگی جهانی در یونسکو به ثبت رسیده‌است. منظرهای فرهنگی شامل آثاری است که تماماً و عامدانه به شکل امروزین به دست بشر ساخته شده‌ و یا آثاری که در اثر یک نیاز اولیه ایجاد شده و در طول زمان به شکل فعلی درآمده‌اند و یا اینکه آثاری طبیعی که به دلیل وجود یک ویژگی مذهبی یا هنری برای بشر، ارزش فرهنگی خاصی یافته‌اند.
مردانی گفت: به عنوان مثال منظرهای فرهنگی نظیر منظر فرهنگی ساسانی در استان فارس، ارگ بم و منظر فرهنگی آن و منظر فرهنگی میمند از ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است که بررسی روند ثبت آن و اهمیتی که این منظر فرهنگی داشته، می تواند این ضرورت را تاکید کند که مجموعه جهانی تخت جمشید همواره می تواند با منظر فرهنگی آن در دشت مرودشت مورد توجه قرار گیرد.
او اضافه کرد: با توجه به فرآیند باستان شناسی و مطالعاتی صورت گرفته در این منطقه (دشت مرودشت) از گذشته تاکنون، پیشنهاداتی مبنی بر اینکه مجموعه پارسه از جمله کوه رحمت، کوه حسین، تل آجری، شهر استخر و ... نیز به عنوان منظر فرهنگی تخت جمشید در پرونده ثبتی تخت جمشید در یونسکو، اضافه و به ثبت رسد اما به دلائل گوناگونی تاکنون این مهم به سرانجامی نرسیده است.
مردانی در رابطه با اهمیت منظرهای فرهنگی و طبیعی بیان کرد: درک و شناخت منظر فرهنگی تخت جمشید به عنوان یک محوطه باستانی در دشت مرودشت قابل تامل است و این از دید متولیان و همچنین گردشگران به عنوان جلوه گاه ارتباط انسان و طبیعت به خوبی شناخته نشده است. منظر فرهنگی در تخت جمشید را می توان رابطه انسان ها با محیط زیست خود دانست که نشان از خاطرات تاریخی تمدن و فرهنگ آن منطقه است. بنابراین اهمیتی که منظرهای فرهنگی و طبیعی دارند، آن است که ارزش‌های واقعی آنها به مخاطبین انتقال داده شود.
او گفت: منظر فرهنگی و طبیعی را می‌توان محتویاتی دانست که انسان ها بر روی بستر آن شکل داده‌اند و با وجود اینکه مطالبه و پیگیری هایی برای ثبت و معرفی منظر فرهنگی تخت‌جمشید وجود دارد باید گفت که اقداماتی برای معرفی ارزش های آن و همچنین حفاظت از این مجموعه و محوطه باستانی که بیانگر نگاه مطلوب ما به این داشته فرهنگی باشد، انجام شده که امیدواریم در آینده این مهم تداوم و به نتیجه ای مطلوب، منجر شود.
وی در پایان گفت: با توجه به اینکه اکثر متولیان و فعالان حوزه میراث فرهنگی و گردشگری آگاه به تاریخ و فرهنگ این مرز و بوم و این محوطه باستانی هستند می توانیم که در بازشناسی و باز شناساندن آن به مخاطبان نیز نقش اساسی و درخور شان و توجهی با این ارزش منحصر به فرد داشته باشیم

 

 

Last modified on شنبه, 02 اسفند 1399 11:50