جمعه, 03 مرداد 1399 20:48

انجام پروژه ساماندهی قطعات ظروف سنگی تاریخی تخت‌جمشید

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری استان فارس، پروژه ساماندهی قطعات ظروف سنگی تاریخی تخت جمشید که در کاوش های دهه های گذشته یافت شده، توسط کارشناسان پایگاه میراث جهانی تخت جمشید در حال انجام است.

حمید فدایی، مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید بیان کرد: در پی انجام پروژه ی ساماندهی انبارهای تخت جمشید، با مجموعه ای بی نظیر از قطعات ظروف سنگی تاریخی روبرو شدیم که با بررسی گزارش های سال های اولیه ی کاوش در این مجموعه ی جهانی، مشخص گردید که تمامی این قطعات، هخامنشی و مربوط به حفاری های موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو در خلال سال های 1310 الی 1318 خورشیدی در تخت جمشید است.

فدایی گفت: ظروف سنگی مذکور به دلیل کثرت قطعات و همچنین تنوع در شکل، ابعاد، کارکرد و حتی نوع و ترکیب سنگ، حائز اهمیت فراوان در موضوع پژوهش است، لذا بعنوان نخستین گام در انجام پژوهش های آتی ساماندهی فیزیکی و بسامان کردن وضعیت نگهداری آن ها در اولویت کاری پایگاه قرار گرفت که در حاضر در حال انجام است.

شهرزاد زارعی، کارشناس تاریخ پایگاه میراث جهانی تخت جمشید در این باره افزود: نکته ی جالب و قابل اهمیت در مورد این قطعات، خرد شدن و شکسته شدن عمدی این ظروف می باشد چرا که با توجه به جنس و ضخامت قطعات، از هم پاشیدگی و خرد شدن آنها به خاطر گذشت زمان نظریه ای باطل و بعید است. احتمالا بعد از غارت گنجینه های با ارزش هخامنشیان از جمله ظروف طلا و نقره درخزانه ی تخت جمشید، این ظروف سنگی به نظر چپاولگران بی ارزش و ناچیز آمده و به عمد متلاشی و خرد شده اند.

وی گفت: بر اساس بررسی های انجام شده، بیشتر این قطعات از دو تالار خزانه ی تخت جمشید جمع آوری شده اند و در همان سال های اولیه کاوش، تعدادی از ظروف نیز بعد از قطعه یابی و وصالی در موزه نگهداری شد و مابقی قطعات که پر تعداد هم هستند جهت مطالعات و بررسی های آتی در انبارهای تخت جمشید نگهداری شده اند. لذا با پایان کار اشمیت این مجموعه ظروف به جهت انجام بررسی و مطالعات تاریخی و باستان شناسی تا به امروز، دست نخورده و بکر باقی مانده است.

زارعی تشریح کرد:  بعد از انتقال این مجموعه (که شامل سی جعبه ی چوبی می باشند) به مرکز بانک سفال، تمامی قطعات بر اساس نوع و جنس سنگ تفکیک و در سه گروه :1- ظروف مرمرین 2-ظروف سنگ یشم 3- ظروف سنگ گرانیت طبقه بندی شدند. در مرحله ی بعد، قطعه یابی و وصالی تعدادی از ظروف انجام پذیرفت و همچنین تعدادی از قطعات شاخص تر نیز مستندنگاری شد تا جهت مطالعات آتی آماده و در دسترس باشند.

او گفت: در مورد کاربرد این ظروف همانطور که اشمیت آنها را (ظروف سنگی سفره خانه ی سلطنتیRoyal Tableware:اشمیت جلد 2.ص 81) می نامد، باید گفت بیشتر ظروف آشپزخانه ای از دسته ی بشقاب های بزرگ و کوچک، دیس های گرد و مستطیل شکل بزرگ، پیاله های کوچک، ظروف پایه دار و آبخوری های قمقمه مانند هستند. همچنین دسته ای دیگر از ظروف که اکثرا  از جنس سنگ یشم می باشند هاون هایی هستند که بیشترین کاربرد آن ها، استفاده در مراسم مذهبی (احتمالا له کردن گیاه مقدس هوم) بوده است. در مورد ظروف یشمی گفتنی است که تعدادی از این ظروف دارای کتیبه هایی به زبان آرامی است که با نوعی جوهر سیاه رنگ بر روی بدنه ظرف نگاشته شده است.

حمید فدایی در پایان نیز نسبت به برنامه های آتی این پایگاه خبر داد: با توجه به بررسی های اولیه به نظر می رسد قطعات مکشوفه کتیبه دار در میان این مجموعه ظروف هنوز مورد مطالعه و خوانش دقیق قرار نگرفته و لذا بازخوانی کتیبه ها در برنامه پژوهشی پایگاه قرار دارد. همچنین با توجه به حجم زیاد قطعات ظروف سنگی در نظر است موضوع مستندنگاری و ساماندهی اطلاعاتی قطعات سنگی با همکاری پژوهشکده باستان شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری دنبال گردد. وی همچنین ابراز امیدواری کرد که تعداد بیشتری از این قطعات در آینده مرمت و در موزه تخت جمشید در معرض دید متخصصین و علاقمندان قرار گیرد.

Last modified on سه شنبه, 07 مرداد 1399 20:51