تل تخت

تل تخت در فاصله 2300 متری شمال شرق آرامگاه کوروش بر بلندای تپه­ای طبیعی ساخته شده و نزدیک به دو هکتار وسعت د ارد. ارتفاع تختگاه از کف دشت50 متر است که پس از صاف کردن قسمتی از تپه تختگاه را به صورت مصنوعی روی آن ایجاد کرده ­اند. جهت ساخت تختگاه از سنگهای زیادی استفاده شده که شامل دو گونه سنگ سفید مرمر نما و سنگ ماسه­ ای کبود رنگ است. دیواره بیرونی تختگاه از بیست ردیف سنگ آهکی بزرگ مرمر نما بنا شده و نمای تل تخت را تشکیل می­دهد.

بلوکهای این دیواره با استفاده از بستهای فلزی(آهن و سرب) به یکدیگر متصل شده که این بستها در گذشته از جای خود در آورده شده و تنها جای آنها اکنون به شکل سوراخ­هایی در بدنه صفه هویدا است.

برای استقامت بیشتر دیواره سنگی، ردیف­های پایین بلوکها را جلوتر و به صورت پنجه بنا ساخته اند. سنگهای دیواره بیرونی به شیوه­ای زیبا  تراش خورده به گونه ای که پیرامون آنها قاب بندی شده و میان آنها برآمده است. این شکل تراش، نمایی بسیار زیبا به وجود آورده است که به آن به اصطلاح " باد بر " می­گویند.

تعدادی نشانه و علامت روی این بلوکها وجود دارد که مربوط به معماران و سنگ­تراشان دوره هخامنشی است. دیواره درونی که پشت دیواره بیرونی قرار دارد از لاشه سنگ­های مسی و کبود رنگی تشکیل شده است که بدون ملات و به گونه ای ماهرانه در هم قفل شده ­اند تا دیواره بیرونی و کف سازی بنا را حفاظت کنند. هسته بنا که سطح درونی تپه و قسمت مرکزی آن را تشکیل می­دهد، جای ساختمان­های روی تختگاه بوده و همه از خشت و لاشه سنگ ساخته شده است.

برای ورود به صفه سنگی، دو راه پله در بخش شمال شرقی تعبیه کرده بودند که بخش­هایی از آنها بر جا مانده است ولی معلوم می­شود که پس از کوروش یکی از آنها را بسته­ اند و پلکانی بزرگتر در شرق پلکان نخست تعبیه کرده­ اند. با توجه به وضعیت بنا و موقعیت آن، احتمالاً نخستین جایی است که در مجموعه پاسارگاد ساخته شده و به صورت قلعه­­ ای است که از بالای تپه بر همه دشت مشرف بوده است. این تختگاه را احتمالا کوروش جهت ساختن کاخ­هایی روی آن  ساخته است.

با توجه به کاوشهای باستان شناسی، تختگاه دارای قسمتهای مختلف بوده است. پیرامون آن را برج و باروی خشتی فرا گرفته که آثاری از آنها هنوز وجود دارد. اتاقهایی برای اقامت سربازان و نگهبانان، آب انبار، حمام و سیستم جمع آوری آب باران قسمتهایی از ساختار تختگاه را تشکیل داده است.

تل تخت آثار چهار دوره را در خود جای داده است.

آثار دوره نخست مربوط به دوره پادشاهی کوروش و ساخت دیواره های صفه و پلکان ورودی است.

آثار دوره دوم مربوط به سال­­های 500 تا 280 پیش از میلاد یعنی از زمان سلطنت داریوش هخامنشی تا آخر سلطنت سلوکوس اول است. در دوره داریوش، دژی محکم با دیوارهای آجری و خشتی روی محوطه بنا شده و تغییراتی در مجموعه بالای صفه به وجود آورده ­اند. مثلاً دیوار بلندی از خشت با 15 برج در اطراف صفه ساخته­ اند.

آثار دوره سوم بین سال­های 280 تا 180 پیش از میلاد یعنی از زمان سلطنت آنتیوخوس اول تا زمان سلطنت آنتیوخوس چهارم ایجاد شده و دوباره تغییراتی در اتاق­ها و راهروها داده شده است. به احتمال زیاد پاسارگاد در این دوره، در دست پادشاهان محلی فارس به نام" فرترکه" بوده است.

پس از یک دوره بلند مدت فراموشی، آثار دوره چهارم مشاهده می­شود که مربوط به سده ­­های آغازین اسلامی است و نشان می­دهد که دوباره این بخش مورد استفاده قرار گرفته و پس از آن مجدداً متروک گردیده است. این بنا در دوره اسلامی به تخت سلیمان معروف بوده است.

دیگر مقاله ها در این مجموعه « کاروانسرای مظفری تنگ بلاغی »

اسناد ثبت جهانی میراث

تخت جمشید
پاسارگاد

تماس با ما

تلفن: 07143341556

فکس: 07143341573

ایمیل: این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

 

فرم الکترونیکی ارتباط با پارسه

ساعت بازدید

تخت جمشید از ساعت 8:00 تا 18:30

نقش رستم از ساعت 08:00 تا 19

پاسارگاد از 08:00 تا 18:30

 

مشاهده ساعت مجموعه های هخامنشی